Al eeuwenlang blijft Canada tobben met de verhouding tussen de kolonisten en hun afstammelingen aan de ene kant, en de originele bewoners en hun afstammelingen langs te andere kant. De kwestie is en blijft ingewikkeld en oplossingen lijken er eigenlijk niet te zijn. Hoe nu verder?

Hordes hoogopgeleide advocaten zijn bezig om de wetgeving omtrent deze kwestie te verfijnen en vooral ook om deze te interpreteren. Daarbij stuit men telkens weer op afspraken uit het verleden die al dan niet duidelijk zijn. Inmiddels speelt ook mee of die afspraken eigenlijk wel eerlijk waren. En eigenlijk ook: welk rechtssysteem zou er van toepassing geweest moeten zijn?

Het begint al met de naamgeving. De wetgeving werd vormgegeven in de "Indian Act". Die is er al heel lang maar het woord "Indiaan" is al een hele tijd in de ban gedaan. Men vindt nu dat dit woord een koloniale achtergrond heeft en dat er veel betere omschrijvingen voor gekozen kunnen worden. Wat te denken van "aboriginal", "autochtoon", "native", "originele bewoner", "indiginous"; och, het betekent allemaal min of meer hetzelfde. En toch heeft de basiswet nog dat woordje "Indian" erin.

Echt ingewikkeld wordt het al snel. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar mensen die eerst op een reservaat woonden en toen niet meer. Of ook omgekeerd. In hoeverre telt dat? Of kijk eens naar mensen die voorouders aan beide kanten hebben. Of, en dat komt vaker voor dan je denkt, die het niet weten en ook niet kunnen achterhalen.

Dan komt de vraag wat een "stam" eigenlijk is. Een "band". Er zijn procedures om een "stam" te beginnen, om er een te ontbinden, om stammen af te scheiden of juist samen te voegen. Dan kan er gekeken worden naar vormen van zelfbestuur, lidmaatschap en zelfs een eigen staatsburgerschap bij een stam. Pas maar op: de term "first nation" is er nu ook.

Als afstammeling kun je je laten registreren, zo omschrijft de "Indian Act" het. Dan krijg je ook een "status card" waaraan bepaalde rechten zitten. Als je eenmaal geregistreerd bent als afstammeling, dan ben je dat voor je hele leven. Maar een "status card" moet je elke vijf jaar vernieuwen. Tenzij je juist een zogenaamde "secure status card" hebt ontvangen. Dan dien je die elke 10 jaar te vernieuwen. Snap je het allemaal nog?

En dan hebben we het nog maar over registratie en status gehad - nog voordat het gesteggel over wie wat voor rechten kan doen gelden, ook maar begint. Zou Canada hier ooit een modus voor kunnen vinden waar iedereen tevreden mee kan zijn?