Wie in Canada naar de universiteit wil, zal flink in de buidel moeten tasten. Het collegegeld (“tuition fee”) loopt al jarenlang op teneinde de tekorten bij de universiteiten in te dammen.

Tot nog toe pasten de Canadese overheden elk jaar braaf het verschil bij want men weet ook wel dat een goed-opgeleide burgerij de welstand van allen zal vergroten. Maar ook de overheden staan onder permanente druk om vooral minder uit te geven want dat wil het kiesvolk. Minder belasting betalen, dat bedoelt men. Een overheid die minder uitgeeft, zou ook minder belastingen hoeven heffen.

Wie bij de universiteit terecht wil, valt in de categorie “ingezetene” of niet-ingezetene. Al lang geleden heeft men onderkend dat het heel aardig is om buitenlandse studenten op te leiden maar dat het niet realistisch is daar de Canadese belastingbetaler indirect voor te laten opdraaien. De buitenlandse studenten moeten dan ook een kostendekkend collegegeld afdragen.

De bedragen zijn overal anders en hangen ook van de soort opleiding af. Voor dure opleidingen, zoals bijvoorbeeld medicijnen, zal het collegegeld meer bedragen. Bij sommige luxe-universiteiten ben je ook meer kwijt – maar dat staat later ook wel heel goed op je CV, waardoor je dat al snel hoopt terug te verdienen in betere verdiensten.

Inmiddels zijn verschillende provinciale besturen tot de conclusie gekomen dat het óók mogelijk is om studenten uit andere Canadese provincies eveneens duurder aan te slaan. Hier zit weer eenzelfde gedachte achter, namelijk dat je wél je eigen mensen wilt helpen opleiden maar niet de mensen uit een andere provincie. Die moeten dan maar thuisblijven en daar naar school gaan of anders extra diep in de buidel tasten.

De logica is er wel maar de Canadese wet is het er in beginsel niet mee eens. Het gelijkheidsprincipe is eigenlijk geldig voor geheel Canada. De federale overheid vindt dan ook dat aparte bedragen voor studenten uit een andere provincie niet gepast zijn. Of je nu in je eigen provincie naar de universiteit gaat of in een andere, dat zou netto-netto niets moeten uitmaken.

Daar zit natuurlijk ook de gedachte bij dat deze regeling wederkerig zou werken. Sommige studenten uit de ene provincie gaan ergens anders heen maar omgekeerd ook. Uiteindelijk heft zich dat dan op en heb je die speciale categorie voor studenten uit andere provincies helemaal niet nodig.

De provincie Québec ziet dit echter anders. Daar wordt natuurlijk ook weer de troefkaart van de unieke Franse taal bijgesleept. Doordat Québec zo’n bijzondere provincie is, in ieder geval veel bijzonderder dan de andere provincies, zo vindt men zelf, kan er wel een uitzonderingsregeling van af, uitsluitend voor Québec.

De kwestie is bekeken door de rechtbank en die vindt dat het voorlopig geoorloofd is om aan studenten van buiten de provincie duizenden Dollars meer collegegeld te verlangen. Maar het zit ‘m in het woordje “voorlopig” want over een maand of negen komt de juridische slag nummer twee en wat daaruit zal komen weet nog helemaal niemand.

Intussen is het aantal inschrijvingen aan de universiteiten van de provincie Québec flink teruggelopen, vooral wat betreft studenten van elders. Wie zal hier uiteindelijk zijn gelijk krijgen?