Al heel lang staat Canada bekend als één land. Sinds 1949, toen Newfoundland zich aansloot, is de Canadese federatie een vrij stabiele situatie gebleven in een turbulente wereld.

En toch rommelt het af en toe. De meest in het oog springende probleemsituatie spitst zich toe rond de provincie Québec die al erg lang zich wat afzet tegen de rest van Canada. Er zijn fanatieke stromingen die er het liefst een eigen land van zouden maken maar dat streven is voorlopig in de ijskast beland omdat er toch wat praktische en wellicht ook economische overwegingen zijn die dat verhinderen.

En toch is Québec er, min of meer, wel klaar voor. Men hanteert een eigen taal, de overheid probeert erg veel zelfstandigheid aan de dag te leggen in zaken die federaal toch al geregeld waren (belastingen, politie, pensioenen) en de stroming om er een eigen land van de maken, die blijft de kop op steken. Er zijn al verschillende volksraadplegingen over dit onderwerp geweest (1980 en 1995) en men zou kunnen verwachten dat men het ooit opnieuw gaat proberen.

Als Québec zelfstandig zou worden, dan wordt de rest van Canada in twee stukken gehakt, van Ontario naar het westen en van New Brunswick naar het oosten. Er zijn natuurlijk wel meer landen waar een gat in zit maar voor Canada zou het een ongemakkelijk nieuwtje wezen.

Terwijl Québec blijft rommelen, komen er ook al heel lang geluiden uit west-Canada dat men misschien beter zelfstandig zou kunnen zijn. Velen in het westen vinden dat “Centraal Canada”, waar alle beslissingen worden genomen op federaal niveau, niet voldoende rekening houdt met de belangen van de westelijke provincies. Statistisch gezien klopt dat wel een beetje want Canada heeft al een meerderheidsbesluit als Ontario en Québec ergens voor zouden stemmen. Men voelt zich dan in het westen al snel misdeeld.

Daar komt bij dat de westelijke provincies, en dan vooral olierijk Alberta, enorm aan de nationale schatkist bijdragen en er verhoudingsgewijs weinig zelf voor terugkrijgen. Geen wonder dan ook dat men misschien denkt het beter allemaal zelfstandig te kunnen doen.

Af en toe komen er ook geruchten dat men in de westelijke provincies zou overwegen om zich liever aan te sluiten bij de Verenigde Staten. Over welke provincies dat gaat is een wisselend verhaal – maar je kunt er donder op zeggen dat er grote belangstelling in de VS zal wezen om deze provincies over te nemen. De rijkdom aan aardschatten, daar zouden de Amerikanen goed raad mee weten.

Je kunt ook naar het noorden kijken – velen denken dat er daar niets is. Maar wie even over de aardbol heen koekeloert, zal vaststellen dat er daar zeer hongerige Russen bivakkeren, die met een paar supersonische acties al snel ter plaatse kunnen zijn. Het zeer matige Canadese leger zou er niets tegen kunnen doen.

Het hoge noorden van Canada is voor veel naties van belang. De grondstoffen alleen al genieten een gigantische aantrekkingskracht. Door het opwarmen van de ijszee ontstaat er een korte zeevaartroute van het verre oosten naar Europa. Je zou je kunnen voorstellen dat een proactief China er ook eens “een kijkje” wil komen nemen.



En zo kunnen we in no-time een hele reeks van scenario’s opvoeren waardoor Canada op de een of andere manier uit elkaar kan vallen. Toen de Russen Oekraïne binnenvielen, zeiden veel Europeanen: je zit toch maar veiliger in Canada. Maar is dat echt wel zo?